25-ظاهر پوست پرتقالی چیست؟چرا به وجود می آید و چگونه درمان می شود؟

پوست ما دارای منافذ زیادی است. منافذ بزرگ پوست، فرورفتگی هایی در سطح پوست هستند که حاوی یک یا چند روزنه به مجرای حامل روغن و عرق از غدد چربی و اکرین هستند. منافذ پوستی بازشدگی‌های بزرگ‌شده‌ی فولیکول‌های پیلوسباسه در پوست هستند که تحت تأثیر عوامل بیرونی و درونی بزرگ می شوند. در این حالت پوست ظاهری شبیه به پوست پرتقال به خود می گیرد. تعداد و مساحت کل منافذ پوستی در ناحیه‌ی بینی و قسمت میانی گونه‌ها، بیشتر است.

دلایل اصلی منافذ بزرگ شده پوست عبارتند از:

• ژنتیک: ژنتیک در تعیین اندازه منافذ پوست نقش مهمی دارد. این بدان معناست که اگر یکی از اعضای خانواده شما منافذ پوستی بزرگی دارد، ممکن است همان نگرانی پوستی را به ارث ببرید.
• تولید بیش از حد سبوم: افزایش تولید و ترشح چربی ( سبوم) در پوست می تواند منجر به ایجاد منافذ بزرگ قابل مشاهده شود.
• اندازه بزرگ فولیکول مو: هر منفذ پوست در سطح پوست، منفذی به فولیکول مو است که یک رشته مو از آن رشد می کند؛ بنابراین اندازه فولیکول بزرگ باعث می شود، منافذ پوست بزرگ به نظر برسند.
• افزایش سن: با افزایش سن سطح پروتئین های ساختاری پوست( کلاژن و الاستین) کاهش می یابد و پوست شل می شود و منافذ بزرگتر می شود.
• آسیب نور خورشید/اشعه ماوراءبنفش: قرار گرفتن طولانی مدت پوست در برابر نور خورشید می تواند منجر به ظهور منافذ بزرگ شود. طبق مطالعات مشخص شده است که اشعه های مضر UVA و UVB خورشید، خاصیت ارتجاعی پوست را کاهش می دهد و باعث بزرگ شدن منافذ و سایر علائم پیری ناشی از آفتاب می شود.
• محصولات آرایشی و مراقبت از پوست کومدوژنیک: منافذ پوستی که با آلودگی، سبوم و سلول های مرده پوست مسدود شده اند، می توانند بزرگ به نظر برسند. لوازم آرایشی کومدوژنیک می توانند منافذ پوست را مسدود کنند. بنابراین، استفاده از محصولات مراقبت از پوست غیر کومدوژن زا، توصیه می شوند.
• جنسیت: پوست مردان معمولا پوست چرب تر و منافذ بیشتر و بزرگتری دارند.

روش های مختلفی برای کاهش تعداد و مساحت منافذ پوستی صورت در منابع علمی گزارش شده است که شامل داروهای خوراکی و موضعی و روش های تهاجمی مثل تزریقات و انواع لیزر هاست. در ادامه به بررسی تعدادی از این روش ها می پردازیم.

1) ایزوترتینوئین خوراکی:

ایزوترتینوئین قوی‌ترین مهارکننده‌ ترشح سبوم است. استفاده از ایزوترتینوئین خوراکی می‌تواند به‌طور قابل توجهی تعداد و مساحت منافذ پوستی صورت را کاهش دهد.  در یک مطالعه بالینی اثربخشی ترکیب پنج جلسه IPL( نور پالس شدید) و ۲۰ میلی‌گرم ایزوترتینوئین خوراکی سه بار در هفته به مدت ۱۰ هفته را بر جوان‌سازی پوست صورت ارزیابی کردند. اندازه‌ی منافذ و سطح سبوم در هر دو گروه (IPL به‌تنهایی یا همراه با ایزوترتینوئین) پس از شش ماه بهبود یافت و همه‌ی بیماران از نتایج راضی بودند. بهبود بالینی در گروه ایزوترتینوئین به‌طور معناداری بیشتر از گروه دیگر بود و عوارض جانبی محدود بودند.

2) لایه بردارهای ملایم:

استفاده از AHA ها در 3 تا 5 درصد جهت لایه برداری ملایم و افزایش الاستیسیته پوست هفته ای 2 تا 3 بار توصیه می شود.

3) قرص‌های ضدبارداری خوراکی:

در یک مطالعه، ۴۴ زن سفیدپوست مستعد آکنه به مدت شش چرخه‌ی قاعدگی با قرص‌های ضدبارداری خوراکی حاوی کلرمدینون و اتیلن‌استرادیول درمان شدند. محققان کاهش معناداری در اندازه منافذ صورت این افراد گزارش کردند.

4) نیاسینامید و کینتین موضعی:

محققان در یک مطالعه بالینی اثر بخشی ترکیب 0.03 درصد کینتین و 4 درصد نیاسینامید را به مدت 8 هفته بررسی کردند که نتایج با کاهش 20 درصدی تعداد منافذ همراه بود.

5) لیزر CO2 فرکشنال تخریبی:

لیزر CO2 فرکشنال قابلیت تخریب اپیدرم و گرم کردن بافت‌های درم زیرین را از طریق ایجاد مناطق میکروترمال دارد که از لایه شاخی پوست(  خارجی ترین لایه پوست) تا درم گسترش می‌یابد. یک بررسی بالینی روی تأثیر سه جلسه لیزر CO2 فرکشنال در درمان منافذ بزرگ صورت نشان داد که تعداد منافذ گشاد‌شده به میزان ۵۴.5 درصد پس از سه جلسه درمان کاهش یافت.

6) لیزرهای فرکشنال غیرتخریبی ( لیزرهای Q-switched 1064 نانومتر Nd:YAG و Nd:YAG با پالس بلند):

این لیزر ها به عنوان روش‌های غیرتخریبی مؤثر در کاهش تولید سبوم، اندازه منافذ و تعداد منافذ شناخته شده‌اند.

7) اولتراسوند:

استفاده از امواج اولتراسوند برای تجدید جوانی پوست صورت توصیه می‌شود. این روش با ایجاد نقاط هموژنز روی سطح بافت‌های عمیق، تولید کلاژن و تحریک الاستوژنز عمل می‌کند. اولتراسوند همچنین پوست اطراف فولیکول‌ها را بهبود می‌بخشد و منافذ را کوچک می‌کند.

8) نورباند (BBL):

با طول‌موج‌هایی که از ۵۶۰ تا ۱۲۰۰ نانومتر متغیر است، ممکن است به طور همزمان توسط بخش‌های مختلف پوست جذب شود و از این طریق باعث بهبود مساحت منافذ و تولید سبوم با عوارض جانبی کم و زمان بازیابی کوتاه شود.

9) رادیوفرکانسی:

رادیوفرکانسی غیرتخریبی به عنوان یک روش مؤثر بدون عوارض جانبی جدی در درمان منافذ گشاد شده پیشنهاد شده است. این روش از دو مسیر قوی برای کاهش سبوم و افزایش تولید کلاژن استفاده می‌کند. در یک مطالعه بالینی اثربخشی پنج جلسه درمان با دستگاه رادیوفرکانسی غیرتخریبی یونیوپولار با وکیوم را در ۱۲ بیمار با منافذ بزرگ صورت ارزیابی کردند. طبق این مطالعه، سطح تولید سبوم و ملانین به طور معناداری (به ترتیب 78.5  و 56.2 درصد) کاهش یافت. کاهش اندازه منافذ بین 50 تا 100 درصد در ۸3 درصد از بیماران مشاهده شد.

10)سم بوتولینوم:

سم بوتولینوم نوع A (BTX-A) می‌تواند در بهبود منافذ پوست، با اثرگذاری بر انقباض منافذ و کاهش ترشح عرق و سبوم، مؤثر باشد. میکرو بوتوکس که به آن مزوبوتوکس نیز گفته می‌شود، تزریق رقیق شده BTX-A به لایه بالایی درم از طریق چندین میکروقطره است. این روش به طور بالینی برای بهبود رنگ پوست و بافت آن، همچنین برای کاهش منافذ بزرگ صورت و سبوره استفاده می‌شود.

مراقبت های خانگی برای کاهش منافذ پوست صورت:

• از محصولات آرایشی و مراقبت از پوست غیر کومدون زا و با ساختار ژل-کرم استفاده کنید.
• اگر پوست چربی دارید از شستشو دهنده های با پایه ژل استفاده کنید. اگر پوست معمولی یا خشک دارید از پاک کننده های کرمی برای شستن صورت خود استفاده کنید.
• یک یا دوبار در هفته از محصولات حاوی آلفا هیدروکسی یا بتا هیدروکسی جهت تمیز کردن منافذ پوست استفاده کنید.
• در انتخاب مرطوب کننده دقت کنید و بر اساس نوع پوست خود مرطوب کننده ای را انتخاب کنید که رطوبت متعادلی را برای پوست شما فراهم کند.
• برای از بین بردن آلودگی، سبوم اضافی و سلول های مرده پوست از منافذ و کوچکتر نشان دادن آن ها می توانید از ماسک های خاک رس استفاده کنید.
• روزانه از کرم ضد آفتاب با SPF مناسب استفاده کنید تا از آسیب دیدن و خشک شدن پوست که باعث بزرگتر به نظر رسیدن منافذ پوست می شود جلوگیری کنید.
• با نوشیدن مقدار مناسب و کافی آب در طول شبانه روز، پوست خود را هیدراته نگه دارید.
• صورت خود را هم صبح و هم قبل از خواب بشویید. خوابیدن با آرایش و کثیفی روی پوست می تواند منجر به آکنه و کومدون شود.

دکتر فائزه پروندی- دکتر سمیه نیکنام

1403/12/25

منابع:

• Parvar SY, Amani M, Shafiei M, Rastaghi F, Hosseini SA, Ahramiyanpour N. The efficacy and adverse effects of treatment options for facial pores: A review article. Journal of Cosmetic Dermatology. 2023 Mar;22(3):763-75

• https://www.drdixitcosmeticdermatology.com/blogs/what-causes-large-pores-and-how-do-i-treat-them